ÇOCUK OYUN TERAPİSİ
"Çocuk Oyun Terapisi" Nedir, Ne Değildir?
Oyun çocuğun dili, oyuncaklar da kelimeleridir.(Landreth, 2002)
“Çocuk Oyun Terapisi” tekniği ülkemizde son dönem çocuk terapi tekniğidir.
Ebeveynlerin "çocuk-oyun" sözcükleri karşısında verdikleri ilk tepki, genellikle;
”Benim çocuğum bütün gün oyun oynuyor ya da oyun oynamaya bayılıyor”.
Çocuk Oyun Terapisi Nedir?
Psikoterapide çocuklarla çalışılan pek çok kuram ve teknik bulunmaktadır. Ancak konu “çocuk” olduğu için ilk akla gelen teknik kuşkusuz “oyun terapisi” olacaktır. Çocuk oyun terapisi, çocukların sihirli iç dünyalarına ulaşmakta oldukça etkin ve etkili metotlar sunar.
Oyun terapisi, çocuğun sorun yaratan problemlerini anlamak onun duygularını ve tutumlarını keşfederek kendini bunlarla yüzleştirerek çözüm bulmayı amaçlayan bir sağaltım tekniğidir.
Yetişkinlerde problem yaratarak yaşam kalitelerini iyileştirmek için sayısız terapi yaklaşımları vardır. Ancak çocukların kendilerini ifade etme yetileri yetişkinler gibi olmadığından kendilerini üzen durumları ifade etmede zorlanırlar. İşte oyun terapisi çocuklara duygularını, düşüncelerini, ihtiyaçlarını ve isteklerini en doğal şekli ile iletme şansı verir.
Özellikle de başlarına gelen anlatmakta zorlandıkları ya da çekindikleri yaşamsal gerçeklerini sözlerle oyun diliyle anlatırlar. Terapi sürecinde çocuk kendini daha rahat ifade edeceği güven ortamını yaratarak sınır koyabilmeyi, kendi sorunlarıyla yine kendi başa çıkabilmeyi keşfedecektir. Oyun terapisti ise çocuğun ihtiyacı olan duygu, düşünce, ihtiyaç ve arzularını en olağan ifade şekli olan oyunla paylaşma şansı yaratır.
Aslında yetişkinler için danışmanlık alma ne ise çocuk için de oyun terapisi aynıdır. Genel anlamda oyunun temel amaçları; bilişsel ve motor gelişimini desteklemesi ile duygusal çatışmaların çözümünü sağlamaktır.
Çocuk için oyun gerçek hayatın provasıdır aslında.
Oyuncaklarıyla provalar yaparak gerçek hayatta karşılaşacağı şeyleri deneyimler. Oyun ile terapötik bir bağlantı kuran çocuk duygularının farkına varmayı, onları kontrol etmeyi, bir takım arzularını bastırmayı öğrenir. Oyun kurgu etkileşimlerinde empati yapmayı, kurallara uymayı, sosyal ilişkilerinde diğer bireylerle iletişim kurmayı öğrenmeye başlar.
Çocuklara psikolojik sağaltımda oyun terapisi kullanmak sayısız yararları açısından etkileşim içeren bir tekniktir.
Psikoloji tarihinde çok kısa örnekleme yapacak olursak,
Freud’a göre Oyun Terapisi Tekniği aracılığı ile çocuk;
“Tabu olarak bilinen içgüdülerini daha rahat ifade edecektir. Arzularını gerçekleştirecektir. Travmatik yaşantılarının üstesinden gelecektir. Aynı zamanda da oyun ile kendini yetişkin hayatına hazırlayacaktır.”
Oyun terapisi hangi durumlarda, kimlere uygulanabilir?
3-11 yaş çocuklar için uygun olarak kabul edilir.
Boşanma yaşayan ailelerin çocuklarına,
Aile içi şiddet gören çocuklara,
Evlat edinilmiş çocuklara,
Okulda saldırgan davranışlar sergileyen ve arkadaşlarına saldırganca yaklaşım sergileyen çocuklara,
Arkadaşları tarafından saldırıya maruz kalan çocuklara,
Kaygı, korku, fobi gibi durumları olan çocuklara,
Uyku bozukluğu yaşayan veya kabuslar yaşayan çocuklara,
Kardeşler arası kıskançlıklar yaşayan çocuklara,
Travmatik yaşam olayları ya da krizlere maruz kalan çocuklara,
Ailede kayıp yaşayan ve yas sürecini yoğun yaşayan çocuklara,
Konuşma bozukluğu yaşayan çocuklara; örneğin, kekemelik, bebek taklit konuşması, tekrarlayıcı dil, vb)
Hiperaktivite ve Dikkat eksikliği (DEHB) tanısı konulmuş çocuklara,
Ders çalışma ya da okumada problem yaşayan çocuklara,
Fiziksel, duygusal ve cinsel tacize uğramış çocuklara,
Arkadaş edinemeyen, akran iletişimi kurmakta zorlanan ya da akranlarıyla bir arada olmak istemeyen çocuklara,
İçe çekilmiş izole yaşamı tercih eden çocuklara,
Hiçbir durumda mutlu olamayan çocuklara,
Alt ıslatma problemi yaşayan çocuklara,
Uygun olmayan davranışlar sergileyen çocuklara,
Oyun terapi tekniği uygulanabilmektedir. Çocuğunun psikolojik gelişim sürecini merak eden ebeveynler, Çocuğumun dünyasında ben neredeyim? Acaba, yeterli bir anne-baba mıyım? Çocuğumla iletişim dilim, ilişki bağım ya da bağlantm doğru ilerliyor mu? Anne/Baba rolümde yeterli olabiliyor muyum? Çocuğumla ya da aile içi rollerin işleyişi, gibi her ailenin farklılıklar içeren ve bir uzmanın gözlemlemesi gereken özel durumları olabilmektedir. Tereddütleri,kaygıları yaşayan ebeveynler de oyun terapisi ile çocuklarının iç dünyalarına ulaşabilirler! Oyun Terapisti Kimdir? Çocuk oyun Terapisti ve uygulayıcısı, alanında oyun psikoterapi eğitimi almış uzmanlardır. Oyun terapisti çocuk gelişimi konularına vakıftır. Çocukların gelişimsel dönemlerini iyi bilir ve terapi sürecini akademik bilgilerine göre yönlendirir. Çünkü, terapiyi uygulayan kişi çocuğu gözlemleyecek, elde ettiği problem bulgulara göre terapi sürecini belirler ve çocukla birlikte ilerler. Aksi durumda sadece çocukla birlikte oyun oynayan onunla zaman geçiren sıradan bir oyun ablasından ileriye geçemeyen ve problem çözmeden çok uzak bir paylaşım süreci yaşanacaktır. Yapılan çalışmalara göre; Çocuk Oyun Terapisi’ nin çocuklara kazandırdıkları, Problem oluşturan davranışların ortadan kalkması, Benlik saygısı gelişimi, terapistle etkileşim "Güvenli alandayım ve beni dinleyen, anlayan beni bir birey olarak gören tanıyan biriyle birlikteyim." Duygularını anlama, anlamlandırma, terapistle etkileşim "Duygularım, düşüncelerim anlaşılıyor ve ben bunu rahatça ifade edebiliyorum." Kendini tanıma fırsatı, "Benim varlığım kabul ediliyor ve olduğum gibi kabul ediliyor onaylanıyorum." Kendini izleme, kontrol gelişim fırsatı "Oyun odası içinde kendim için bir şey yapabilirim." Kendiyle ilgili gelişim fırsatlarını değerlendirir. Kendinin ya da çevresinin onaylanmayan, kabul edilmeyen davranışların kontrol edilebilir duruma gelerek istenen olumlu davranışa dönüşümü, süreci. Oyun Terapisi Seans süreleri Vakaya göre değişim gösterecektir Kısa süreli: 10 ve üstü seans Uzun süreli: 1 yıl ya da daha uzun süreli olabilmektedir, Seans süresi: Ortalama 30-50 dakika sürmektedir. Filial Terapi (aile ile birlikte): 30 dakikalık, 15-20 seans aile ile birlikte sürdürülür sonrasında aile uygulamayı çocuğuyla birlikte devam ettirecektir. Terapi her çocuk için farklı işler ve bir çocuğun oyun terapisinden yarar sağlayabilmesi için her hafta ya da iki haftada bir gelmesi tercih edilir. "Alanında uzmanlaşmış bir oyun terapistinden destek almaktan kaçınılmaması önerilir. Bilinmeli ki, çözümlenemeyen sorunlar çocuğun tüm yaşamını etki altında tutacaktır. Çünkü çocuk kendini ve dünyasını daha iyi anlamayı, problemlerinin farkına varmayı çözmek için çaba harcaması, hayatla başa çıkmayı öğrenmesinin çok önemli adımlarıdır" Bundan daha muhteşem bir şey var mı? Oyun terapi seans süresinden sonra dikkat edilmesi konular, nelerdir? Unutulmamalı ki, bu sıradan bir oyun değildir! “Ne yaptınız içerde, ablayla oyun nasıl geçti?” gibi sorulardan kaçınılmalıdır! Çocuk için terapi süresi, terapisti ve kendisi arasında paylaştığı özel bir zaman olarak görmeli! Seans süresinde paylaşılan her şeyi anlatmak durumunda da değildir. Kendisi aldığı terapiyle ilgili bir şeyler anlatmak isterse paylaşmasına izin verilir. Ancak çok meraklı inceleme amaçlı sorular tavsiye edilmez. Zaten terapiye başlarken aile olarak sizlere bu konuda ayrıntılı bilgiler verilecektir, bu konuda panik yapılmaması önerilir. Çocuğunuzu terapiye götürmeye karar verdiniz, peki bunu ona nasıl açıklamalısınız? Uygun bir zaman diliminde çocuğunuza kendisini önemsediğini hissettirerek, "yumuşak bir ses tonu, beden dili ile konuşun ve ona şöyle söyleyin; Hepimizin zaman zaman kendimizi iyi hissetmediğimiz zamanlarımız olabilmektedir. Kendini daha iyi hissetmen için sana yardımcı olacak bir ablaya/ağabeye gideceğiz ve orada oyunlar oynayacaksınız. Tabii orada oyuncaklar, boya kalemleri ilgini çekecek çok şey var. Orada oyun da oynayabilir bazen birlikte sohbet de edebilirsiniz.. Son olarak, Nasıl bir ergen ve erişkin bir birey görmek istiyorsanız "ilk çocukluk dönemine o kadar önem veriniz"
Comments